(Fetihler, Siyaset, Coğrafya, Vergiler, Bürokrasi)
Kudâme b. Cafer el-Bağdadi (ö.948) tarafından kaleme alınan bu kitap İslam tarihinin en eski kaynaklarındandır. Maalesef sadece ikinci yarısı bize ulaşmıştır. Bu kısımda İslam tarihinin ilk üç asrındaki fetihlerden, devlet idaresinden, coğrafyadan, vergi sahalarından, her sahadan alınan vergilerden, devletin gelir kaynaklarından, şehirler arasındaki masraflardan, devlet dairelerinin (divanların) bir kısmından bahsedilir.
Vergiler, diğer hukuki konular, vergi miktarları hakkında da değerli bilgiler verilir. Bu önemli kaynak ülkemizde pek tanınmamaktadır. Tercümesini vermekle kültür tarihimizdeki bir boşluğu doldurmak istedik.
