975 Yazının sonlarında İngiltere, Hollanda ve Japonya’dan üç genç diş hekimi Indianapolis Diş Hekimliği Okulu’nda ilk defa bir araya geldiler. Ortak ilgi alanları olan ‘kron ve köprü protezleri’ ile ilgili görüşlerini birbirleri ile paylaştılar. O yıllarda henüz, 40 yıl sonra Güncel Sabit Protezler kitabının beşinci baskısının tamamlanmasının muazzam memnuniyetini yaşayacaklarını bilmiyorlardı.
Sabit protezlerin sanat ve bilimine hâkim olabilmek için işe giriştiğimiz gibi; üçümüz de kendine güvensizlikten tam bir özgüvene, hayal kırıklığından yenilenmeye, endişeden tatmin duygusuna ve zaman zaman da gurura kadar insani duyguların tümü ile yüzleştik. Bu büyük gururla da, alanında en çok kullanılan ve başka dillere çevirilen kitaplardan birinin kapsamlı güncellenmiş ve düzeltilmiş baskısına giriştik.
Görev, bir kez daha zorlu bir işe başlamaktı. Teknoloji; klinik bilimler ve dental malzemeler için bizim zahmetsiz ulaşacağımız çizginin çok ötesinde gelişmişti. Görüntüleme ve CAD/CAM alanlarındaki teknolojik ilerlemeler;
bizi yeni teknolojik gelişmeleri özetleyecek şekilde, metinde uygun olacak bir yere yeni bölümler eklemeye teşvik etti. Biz daha önceki baskılarda yaptığımızın aksine burada, yeni teknolojileri metin içerisine yeri geldikçe kısım kısım entegre etmeyi tercih ettik. İlk gözden geçirme sürecinde, bazı yeni sistemlerin aşama aşama anlatılmasının imkânsız olacağını fark ettik. Büyük bir hızla meydana gelen gelişmeler ve iyileştirmeler, güncellenerek kapsamlı bir şekilde oluşturulan bölümlere yeniden yazıldı. Sonuç olarak kitap içerisinde; yeni teknolojilerin altında yatan temel prensipleri çözümleyecek ve sonrasında bunları genellikle klâsik kaynaklardan derlenen bilgiler ile entegre edecek bir süreç başlattık.
Beşinci baskı; gerek implant yerleştirilmesi ve gerekse teşhis amaçlı kullanılan konik ışınlı tomografi teknolojisi gibi yeni sayılabilecek konuları da içeriyor. Ölçü alma konuları da optik görüntülemenin anlatıldığı bir alt bölüm ile genişletildi ve materyallerden elde edilen model ile bunların sanal eşleri karşılaştırıldı. Mum örnek hazırlama hâlen klasik yaklaşımla kullanılmaktadır, ancak bilgisayar destekli tasarım ve bunu takip eden hem üç boyutlu yazıcı ve hem de kazıma teknolojisi bu işlemin standartlarını da yükseltmektedir. Benzer bir şekilde metal-seramik alt yapılarının üretimi hakkındaki bölüm ve tam-seramik restorasyonlar bölümü de yeni CAD/CAM tekniklerini kapsayacak biçimde revize edilmiştir.
Dördüncü baskının yayınlanmasından itibaren, dental laboratuvar sanayisi devrim niteliğinde büyük değişiklikler geçirdi. Küçük laboratuvarlar; pahalı, yeni teknolojiler için çok daha kolay yatırım yapabilen büyük şirketler ile rekabet etmek zorunda kaldı. Laboratuvar ve üreticileri ziyaret ettiğimizde CAD/CAM teknolojisine geçiş sürecinin çok sorunsuz olmadığını da anladık.
Birkaç yıl önce büyük bir dental laboratuvarda çalışan oldukça becerikli ve deneyimli bir seramik teknisyeni, tam seramik restorasyonların dijital olarak üretilmesinden sorumlu tutulmuştu. Bu kişi; başlangıçta gerekli dental bilgiye ulaşabilecek en iyi ve parlak bilgisayar teknisyenine yani son derece iyi bilgisayar kullanan kişilere bile dental CAD/CAM’i öğretmeye çalıştığında, başlangıçtaki öğrenme eğrisinin kayda değer ölçüde çetin olduğunu paylaşmıştı bizimle. Bu süreçten sonraki birkaç yılda ise, son derece deneyimli ve sertifikalı teknisyenlerine yeni geliştirilen CAD/CAM araçlarının nasıl kullanılacağını öğretmeye başlamıştı ve bize bu konuda “altı ayda ayağa kalkıp koşmaya başladık ve bir daha asla geriye bakmadık” dedi.
Önceki deneyimler; yeni teknolojilerin bazılarını başarıyla uygulamadan önce, sabit protezler için ana becerilerin kazanılmasında sağlam temelin oluşturulmasının önemini güçlendirir. Ayrıca sabit protez öğrenen herhangi bir öğrenci; klâsik yöntemlerle tek kron veya basit sabit protez uygulaması yapmaya başlamadan önce bile dental anatomi, diş formları ve fonksiyonları konularında tam bir bilgiye sahip olmalıdır. Dişlerin form ve fonksiyonlarını tam olarak anlamak, sırasıyla günümüzün üstün teknolojilerinde ustalığa ulaşmak için önkoşuldur. Bu kitaba; Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada genelindeki lisans müfredatlarında yer alan yaygın genel tekniklerin yeni görsellerinin dâhil edilmesi için gerçekten samimi bir çaba sarf edildi. Daha önce öne sürülen yaklaşımlara popüler teknikler eklendi, cihaz resimleri güncel donanımlarla birleştirilecek şekilde değiştirildi ve diğer yeni malzemeler dâhil edildi.
Bu kitapla birlikte lisans ve lisans üstü eğitim alan öğrencilere, doktora sonrası eğitim alan bireylere, klinisyenlere ve araştırmacılara hizmet sunabileceğimizi umuyoruz. Bu kitap iyi bir şekilde kurgulanarak bölümlere ayırıldı ve tüm bu çabalar kanıta dayalı bilgilerin klinisyenler veya üreticiler tarafından hızla yeniden kazanılabilmesini sağlamak için sarf edildi.
Stephen F. Rosenstiel
Martin F. Land
Junhei Fujimoto
