Günümüzde pek çok akademisyen, araştırmacı, hatta köşe yazarı 18. asırda sanayi devriminin ardından doğan “Aydınlanma Felsefesi”ni bir dünya görüşü olarak sunuyor, kendi fikirlerini savunurken meşruluk zemini olarak aydınlanmaya atıfta bulunuyorlar.
Bu kitapta felsefe profesörü Fehmi Baykan “Aydınlanma Felsefesi”nin bir efsane, hatta bir entelektüel hurafe olduğunu delillerle ortaya koyuyor. Yazarın eseri, sayfanın kenarına yazılan birkaç satır anlamına gelen “derkenar” kelimesiyle nitelendirmesi, filozofların ve felsefecilerin hatalarının büyüklüğü sebebiyle yazarın bütün gayretlerinin ancak meselenin ciddiyetine dikkat çekmeye yetmesindendir. Kitabın bir başka hedefi ise, düşünce tarihini okuyarak insanoğlunun zihin yapısını, hatalarıyla beraber düşünce tarzını; kendini, topluluğu ve Kainatı nasıl izaha gayret ettiğini öğrenmek ve insanı anlamaktır.
Kitabın önsözünde filozof ve felsefecilerin yanlış yapabileceğini örneklerle ortaya koyan yazar, Mesele kısmında bu kitaptaki iddiasını ve amacını tanımlar. İki bölümden oluşan eserin ilk bölümü, aydınlanmanın bir efsane olduğunun delillerle kanıtlanmasına ayrılmıştır. İkinci bölümde ise 18. asrın önde gelen filozoflarının temel fikirleri incelenip tutarsızlıklar ve geçersiz argümanlar gösterilmiştir. Sonuç bölümünde “çağdaşlık ve uygarlık” namına empoze edilen efsanelerin zihinleri karıştırmaktan öteye gitmediği düşüncesi tartışılmıştır.
