Yahya Bey, XVI. Yüzyılın önemli divan şairlerindendir. Fakat o, asıl şöhretini mesnevileriyle kazanmıştır.
Gencine-i Raz, şairin hamsesini oluşturan önemli mesnevilerden olup, dini ve sosyal hikayelerden teşekkül etmiştir. Yahya Bey, bu eseri Hz. Peygamber’i rüyasında görmesi üzerine yazmıştır. Eser, Camî’nin Sübhatü’l-Ebrar’ına naziredir. Gencine-i Raz, 40 makaleden oluşmakta ve her makaleden sonra “hikayet” başlıklı bir manzume gelmektedir.
Eser, tamamen öğretici mahiyette olup yer yer hayli sade ve halk diline yakın bir lisanla yazılmıştır. Makaleler aşk, namaz, gizli zikir, şeytan, tevazu, ilim, tembellik, kanaat, sabır, edep, haya, gönül kırmak, rüşvet almak ve her makale ile ilgili bir hikaye anlatılmıştır.
Evliya Çelebi, Seyahatname’sinde babasının kendine verdiği önemli bazı kitaplar arasında Gencine-i Raz’ın da bulunduğunu belirtmektedir. Bu çalışma, dönemin tarihi, sosyal ve dinî hayatı hakkında zengin malzeme sunmakta ve konuya ilgi duyan herkesin zevkle okuyabileceği güzelliktedir.
