Leibniz’in felsefesini, hemen hemen ilk olarak, toplu bir şekilde anlatan yazılardan biri de “Metafizik Üzerine Konuşma”dır.
Bu yazı, 1685 sonu ile 1686 başında kaleme alınmıştır. Leibniz bunu yayınlamak için değil, düşüncelerini, zamanında son derece ün kazanmış olup bugün biraz unutulan Antoine Arnauld’ya tanıtmak için yazmıştır. Jansenist hareketinin başında olanlardan biri olan Arnauld ile Hessen-Rheinfels Prensi Ernst vasıtasıyla temasa giren Leibniz, 1686’dan 1690’a kadar onunla mektuplaşmıştır ki, bu mektuplaşma ve Arnauld ile olan bu uzun tartışma, tercümesini sunduğumuz yazının malzemesini teşkil eder.
Eserin, numaralarla ayrılmış otuz yedi bölümü vardır. Yazar, bölümlerin her biri için kendi eliyle birer küçük hulasa kaleme almıştı. Eseri çıkaranların birçoğu zihinleri karıştırır endişesiyle bu hulasaları vermemişlerdir. Biz ise aksine, bunları da tercüme etmeyi, böylece eserin Leibniz elinden çıkmış bir hulasasını vermeyi çok faydalı bulduk.
Nusret Hızır
