Klâsik İngiliz edebiyatının usta yazarı Wilkie Collins'ten muhteşem bir polisiye roman...
Savaş ganimeti olarak İngiltere'ye getirilen paha biçilmez Hint elması 'Aytaşı', on sekizinci yaş gününde Rachel Verinder'e hediye edildiği gece ortadan kaybolur. Kuşkular kambur hizmetçi kızın, Rachel'in kuzeni Franklin Blake'in esrarengiz üç Hintli hokkabazın, hatta Rachel'in kendisi üzerinde toplanmıştır.
Scotland Yard elemanı, soğukkanlı Çavuş Cuff çağrılır ve Robinson Crusoe okumaya meraklı, çok bilmiş kâhya Beteredge'in yardımlarıyla kayıp elmasın sırrı aydınlatılır.
Wilkie Collins (1824-1889) bu romanı, farklı karakterlerin bir takım olayları kendi bakış açılarından gösteren anlatımlarını bir araya getirerek oluşturmuştur. Uyguladığı yöntem, mahkemede tanıklık edenlerin ifadelerinden alıntılar yapılarak bir bütün oluşturmaya benzetilebilir.
Collins, okurlarını romanlarının iç dünyasına çekmeye çabalar. Bu onu Victoria Döneminin diğer yazarlarından ayıran bir özelliktir. Kullandığı yöntem orjinal ve etkileyicidir; yazarın aşırı titizlıği, ayrıntılara verdiği önemi yansıtır.
Başlangıcı ve sonu Hindistan'da geçen romanın İngiltere'de geçen bölümleri bölük pörçük de olsa Kraliçe Victoria Dönemi hakkında bazı fikirler verir.
İngiliz edebiyatının ilk polisiye romanı olarak kabul edilen 'Aytaşı' da diğer eserlerin çoğu gibi (Hukuk ve Kadın, Beyazlı akadın vb.) önce gazetelerde seri halinde basıldıktan sonra gördüğü büyük ilgi üzerine kitap haline getirilmiştir.
