Avrupa’da Hudut Boyları
Osmanlı-Habsburg sınırında uzun yüzyıllar boyunca kısa barış dönemlerinin araya girdiği sürekli bir savaş hali yaşandı. Her iki imparatorluk da savunmasını sınır boyunca uzanan bir dizi kale üzerine kurmuştu.
Yeniçağ başlangıcında ortaya çıkan etkili barutlu silahlar, askerî mimaride ve harp sanatında öyle değişimlere yol açmıştı ki, daha önemli bir hedefe giden yoldaki küçük bir kaleyi bile atlayan ordu, geri hatlarını her an gelebilecek düşman saldırılarına açık bırakmış oluyordu. Bu nedenle, sınır kaleleri ile bu kalelerin muhafız birlikleri can alıcı bir öneme sahipti.
Mark L. Stein, hem Osmanlı arşivlerine hem de dönemin Osmanlı ve Batı kaynaklarına dayandırdığı bu çalışmasında, 17. Yüzyıldaki Kanije ve Uyvar kalelerine odaklanarak, Osmanlı tarihinin bu çalkantılı döneminde sınır boyu kalelerinin ve kale muhafızı birliklerinin toplumsal, ekonomik ve askerî yaşamlarının çeşitli yönlerine ışık tutuyor. Osmanlı askerî mimarisi, kuşatma ve savunma teknikleri, kalelerde görev yapan kapıkulları ve gönüllüler, Müslüman ve Hıristiyan askerler hakkında bilgi verirken, aynı zamanda hem savaşta hem de barışta sınırın iki tarafındaki hayatın nasıl iç içe geçtiğini gösteriyor.
“Stein’ın kitabını okuduktan sonra, Osmanlı kalelerini bir daha asla harita üzerinde basit birer nokta, kazanç-kayıp hanelerine atılmış birer çizik olarak görmeyeceksiniz; çünkü onların, hem yerel düzenlemeleri hem de merkezî hükümetlerin müdahalelerini kapsayan strateji ve planlama merkezleri olduklarını anlayacaksınız.”
Prof. Palmira Brummett
Mark L. Stein, Osmanlı ve Balkanlar tarihi üzerine uzmandır. Ayrıca sınırlar ve askerî tarih hakkında karşılaştırmalı çalışmaları bulunmaktadır. Pennsylvania’da Muhlenberg College’da tarih dersleri vermektedir.
