Uzun ve soğuk kış gecelerini faydalı bir eğlenceyle değerlendirmek isteyen bir arkadaş grubu her gece bir evde toplanarak sırayla başlarından geçen bir "sergüzeş"i anlatırlar. Böylece ortaya elinizdeki hikâye külliyati çıkar. Toplum yedi hikâyeden oluşan Müsameretname, 1871-1875 yılları arasında on iki cüz halinde yayımlanmıştır. Modern Türk hikâyesinin ilk örneklerinden olan bu eser, gerek üslubu ve gerekse anlatı tekniğiyle bizdeki halk hikâyeleri ile Batılı hikâyenin özelliklerini bir arada taşımaktadır. Bir çerçeve hikâye içine yerleştirilen ayrı hikâyelerden oluşan yapısıyla Doğu edebiyatindakı Binbir Gece ve Batı'da Geoffrey Chaucher'in Canterbury Hikâyeleri ve Giovanni Boccacio'nun Decameron Hikâyeleri'ni hatırlatır. Hikâyelerde öne çıkan konu aşktır. Bunun yanı sıra 19. yüzyılda büyük artış gösteren İstanbul'daki misyonerlik faaliyetleri ve Tanzimat dönemi Türk edebiyatının en çok işlediği sorunlardan biri olan esaret de iki hikâyeye konu olmuştur.
