Sümerlilerin en önemli edebî başarısı Gılgamış Destanı, benzerleri gibi ilkin sözlü gelenek halinde iken, Üçüncü binde yazının bulunmasıyla da tarihin en eski yazılı edebiyat başarısı olduğunun izlerini, bize ilk kez, Asurbanipal’ın kütüphanesinin öreninden 1875’de çıkarılan levhalarla göstermiştir.
İlkçağ Akdeniz medeniyetlerini derinden, Eskiçağ Ege medeniyetini de dolaylı olarak etkilemiş olan söz konusu destan, Sümer şehir devletlerinden Uruk hükümdarı Gılgamış’ın halkının yararına devlere (kötülüklere) ve ölümlülüğe verdiği çetin mücadelenin hikâyesidir. Onun belirgin farkı, evrenin ve insanlığın doğuşu gibi son derece soyut ve genel konulardan çok, sonluluk yahut ölüm olayıyla karşı karşıya kalan insan bireyinin güçsüzlüğü ile açmazını; bunun insanda yarattığı birçok çeşitten duygu durumlarını çarpıcı biçimde işlemesidir.
Bizi insanlığımızdan utandıran zalimlikler tarih boyunca nasıl vuku bulmuşsa, yine büyük başarıların, yüce değerlerin varlığı da inkâr kabul etmez. İşte bunların en eskilerinden biri de Gılgamış Destanı’dır.
