Osmanlı İmparatorluğu'nun Son Döneminde Millet Sistemini Yeniden Düşünmek
Bu kitap Rum tarihi üzerinden Osmanlı’da cemaat kavramını sorguluyor. Millet sistemi olarak da bilinen ve gayrimüslimleri Osmanlı toplumunun dışında, kendi içlerine kapalı yekpare bir bütün olarak gören geleneksel cemaat kavramının tartışıldığı bu inceleme, Rum tarihinin çok-yönlülüğünü belgeleyerek hem son zamanlarda yapılan eleştirel çalışmalara eklemleniyor hem de bu çalışmaları bir adım ileri götürüyor. Somut pratiklere dayanan çalışmanın odağında, üst sınıflardan çok, köy ve kasaba halkı ve yerel idareciler yer alıyor. Osmanlı, Rum, Yunan ve İngiliz arşiv belgelerinin karşılaştırmalı bir incelemesiyle konuya yeni bir bakış açısı sunan bu kitap idari, mali, adli ve hukuki alanları bir araya getirerek Rumları Osmanlı tarihine yerleştirmeyi ve Anadolu geçmişini daha derinlemesine anlamayı amaçlıyor. 19. yüzyılın ikinci yarısından Birinci Dünya Savaşı’na kadar olan dönemi ele alan çalışma Osmanlı’da modernleşme ve ulusçuluk meselelerine de farklı bir ışık tutuyor. Ayşe Ozil Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunudur. Doktora eğitimini Londra Üniversitesi Birkbeck College’da tarih alanında tamamlamıştır. Princeton ve Leiden Üniversitelerinde doktora sonrası çalışmalar yapan yazar halen Sabancı Üniversitesi’nde tarih dersleri vermektedir. Araştırma alanları 19. yüzyıl Osmanlı tarihi, Rum cemaatleri, modernleşme, milliyetçilik ve şehirleşmedir. Ulusal ve uluslararası kitap ve dergilerde yayımlanmış makaleleri, Yunanca ve İngilizceden yaptığı çevirileri vardır.
Rum ‘cemaat’inin homojen bir bütün olmadığını gösteren yeni tarihyazımına farklı bir katkı sunan bu çalışma son derece sağlam temeller üzerinden yeni bir ufuk açıyor. Osmanlı ve Rum tarihinin önemli bir dönemine mükemmel bir katkı sağlıyor. Yalnızca bu alanın uzmanları değil, daha geniş kesimlerce de okunması gereken bir inceleme.
International Journal of Turkish Studies, Katherine Fleming, New York Üniversitesi, ABD
--
Bu çalışma Osmanlı’nın son döneminde gayrimüslim topluluklar için çizilen sınırları sorguluyor. Ayşe Ozil Osmanlı gayrimüslim cemaatlerinin yalıtılmış yekpare bütünlüğünü tartışarak Osmanlı Rumlarının çok-katmanlı tarihini gözler önüne seriyor ve millet sistemine yeni bir bakış sunuyor.
Historein, Haris Exertzoglou, Ege Üniversitesi, Yunanistan
--
Ayşe Ozil, bu çalışmada bir kısmı şimdiye kadar hiç ele alınmamış çok zengin bir arşiv malzemesini büyük bir beceriyle inceliyor... Kitabın tarihyazımına en önemli katkılarından biri cemaatlerin tüzel kişilik meselesidir.
Journal of Modern Greek Studies, İpek Yosmaoğlu, Northwestern Üniversitesi, ABD
