Savaş gibi savaşanlar da çok yakınımızda. Farkında değiliz ama, belki aynı binada, aynı sokakta, aynı mahallede beraber yaşıyoruz. Farkında değiliz ama, her gün karşılaşıyoruz onlarla. Odamızdaki savaş kadar yakınız, iç içeyiz, yüz yüzeyiz.
Güneydoğu'da milyonlarca asker savaştı. on binlercesi öldü, bir o kadarı da yaralandı, binlercesi de sakat kaldı.
Ben hemen yanı başımda komşum diyebileceğim kadar yakın olduğum ve fakat farkında olmadığım Ç. A.'yla başladım bu yolculuğa: Savaşa ve bir gazinin savaş sonrası yaşamına. Nasıl bir psikolojiyle ne şartlarda savaştı? Şu anda nasıl bir psikolojiyle ne şartlarda yaşıyor?
Yaşam savaşlarında hemen hepsi yenilmişler, teslim olmuşlar. Hemen hemen hepsi, “ortada kaldım” diyor, “pişmanım” diyor.
Yüz otuz gaziyle görüştüm. Görüştüklerimin çoğu dengesini yitirmiş. Köylerini, şehirlerini, eski oturdukları yerleri terk etmişler. Eski çevreleriyle ilişkilerini tamamiyle kesmişler. Kendilerini tecrit etmişler. Bazıları dine vermiş kendini, bazıları alkolik olmuş. Bunlardan on beşinin anlattıklarını kasete alıp yazıya dökebildim. Beş tanesi her şeyi anlattı ama ne kasete almama ne de yazmama izin verdi.
Uğur Sümer
