Kur’an’ın çeşitli metotlarla anlaşılması çabası, farklı tefsir ekollerinin tarihte hatırı sayılır hacimde bir arada yer almasına imkân vermiştir. Kur’an âyetlerinin lafzî olarak ilk sırada akla gelen anlamlarıyla zıtlık oluşturmamak kaydıyla, içinde yaşanılan dönemin ihtiyaç ve şartlarının bir sonucu olarak lafzî anlamın ötesinde ve derinlerinde bulunan ve çok yönlü bir okumanın sonucu olarak mana bulan, yan anlamlar da kimi tefsir yöntemlerinde yoğun şekilde yer almıştır. İkincil düzeyde ve lafzın ötesinde anlamlara yol bulmaya çalışan tefsir ekollerinin en başında tasavvufî tefsir de diyebileceğimiz işârî tefsir ekolü gelmektedir. Kur’an’da ibare ve nas olarak yer alan manayı ortadan kaldırmayacak şekilde, mutasavvıfın kalbine doğan ilham ve işaretlerle âyetleri tefsir etmenin literal karşılığı olan işârî tefsirin ülkemizde de bilinen en somut örneklerinden biri İsmail Hakkkı Bursevî’nin Rûhu’l-Beyân adlı tefsiridir. Halka vaaz amacıyla ve insanların nefislerini tezkiyeye teşvik için yapılan tefsir sohbetlerinin iki kapak arasında derlenmesiyle oluşan eser, zâhir-bâtın dengesini Kur’an ve sünnet bütünlüğünün dışına çıkmadan ortaya koymuştur. Bu çalışmada, Bursevî’nin tefsirindeki kaynaklarına, onun işârî manalara âyetlerin tefsirinde hangi aşamada yer verdiğine, Şiî-Bâtınî yorumdan ayrılan yönlerine ve en temelde tasavvufî Kur’an yorumunun Kur’an’a aykırılık teşkil etmeyecek bir Sünnî dairenin içinde nasıl kalabileceğine dair bir çerçeve çizilmektedir.
