1509 No'lu Sicil Metin ve Tahlil
Kadılar tarafından tutuldukları için Kadı sicilleri de denen Şer’iyye sicilleri Osmanlı tarihi çalışmalarının en önemli ve en teferruatlı bilgiler ihtiva eden kaynakları arasındadır. Kadı bugün olduğu gibi sadece yargıç değil, bulunduğu yerin en üst yöneticilerinden biri olarak aynı zamanda idarî ve beledî görevleri olan, nerede ise bütün sosyal hayatı düzenleyen vakıflarla ilgilenen bir yetkilidir. Onun görev ve yetki alanlarının genişliği hesaba katıldığında şer’iyye sicillerinin muhtevasının uzanabileceği sınırları anlamak kolaylaşacaktır. Rize şer’iyye sicilleri de hukuk ve iktisat tarihi, sosyal tarih ve mahalli tarih sahaları başta olmak üzere Rize ve civarının nüfus hareketlerinden aile yapılarına, yer adlarından kurumlara, yerleşim mahallerinden folklor ve edebiyata, tekke ve vakıflardan yollara, yaylaklara kadar birçok konuda birinci elden güvenilir bilgiler sunmaktadır.
