Tarih ve sosyoloji, ilişkisinin niteliği, nasıl olması gerektiği ve bu ilişkinin teorik boyutta yarattığı tartışmaların kapsamı ile uygulamada ortaya çıkardığı sorunlar sosyoloji yazınının büyük bir külliyatını oluşturmaktadır. Bu külliyatın önemli bir yanını epistemolojik ve metodolojik tartışmalar meydana getirmektedir. Bu tartışmalar eşliğinde aslında temelde sosyolojinin nasıl bir bilgi/bilim çabası olduğu tanımlanmaya çalışılmakta, böylece bu soruya verilen cevaplar dolayımında çeşitli sosyoloji anlayışları ortaya çıkmaktadır.
Hazırladığımız bu kitap be temel sorunsala eğilmekte, aslında sosyolojinin kendisi üzerine tartışmak anlamına da gelen, sosyoloji ve tarih ilişkisinin boyutlarıyla ilgili metinler seçkisinden oluşmaktadır. Seçilen metinler bu tartışmanın epistemolojik, metodolojik ve kısmen uygulamayla ilgili yönlerinden oluşmaktadır.
Kitabı "Tarih Sosyolojisi" olarak sunulan başlığı sosyolojinin bir alt disiplini şeklinde anlaşılmamalıdır. Esasen kitaba hakim olan anlayış ondokuzuncu yüzyıla ait olan bu katı disiplinleşme eğilimine de bir tepki olarak okunabilir. Bu nedenle "Tarih Sosyolojisi" başlığı bir disiplin nitelemesinden çok, sosyoloji ve tarih ilişkisinin bütün boyutlarıyla tartışıldığı ve bu tartışmanın daha çok sosyoloji cephesinden yola çıkan çeşitli bakış açılarının sergilendiği yazın alanını nitelemek için kullanılmıştır.
