Kitabımızın önceki baskısı çok önce bitmesine rağmen sorumluluk ve tazminat hukuklarındaki gelişmeleri gözlemleme ihtiyacı duyulmuştur. Bedensel zararlarda sorumluluk ve tazminatın insanı konu alan temel hak manzumesinden oluşu gerçeği karşısında, dinamik bir yapı arzetmesi şaşırtıcı olmaz. Bu bağlamda yeni açılımlara yer vermek gerekmektedir.
Okuyucuya, kitabımızın teorik bölümünün tamamıyla okunması dileğiyle söze başlıyoruz. Daha sonra soyut normların somuta -olaylara- indirgenerek çıkarımda bulunulmasının bir şekli olan mahkeme kararlarının irdelenmesini öneriyoruz. Bu yapılırken kişisel düşüncelerinizle karşılaştırıp özgür kanaatinizi değerlendirmeniz gerekiyor. Ancak o zaman tazminat hukukunun felsefesinin kavranabileceği düşüncesindeyiz. Ayrıca kitabımızda okuyucunun kafasına takılan sorulara yanıt verecek bir metodoloji benimsenmiştir.
Çok sayıda Yargıtay, Danıştay, Anayasa Mahkemesi kararlarına yer verilmiştir. Kararlar günceldir. Ancak içtihatların tarihsel devinimi tazminat hukukunun temel kültürüdür. Bu nedenle kökleşen içtihatlara da yer verilmiştir. Bu yolla bir bellek oluşturulmuştur.
Yabancı literatür konuyla sınırlı olarak taranmış, gereken yerler de İsviçre ve Alman Fedaral Mahkeme Kararlarına yer verilmiştir. Bazı konularda da Anglo-Saxon Hukuku’na değinilmiştir.
Önceki baskılarda dile getirdiğimiz gibi, çalışmamız kavram-kurum- kuram ekseninde yapılmıştır. Sorumluluk ilkeleri ve tazminat esaslarının omurgası, öğreti-uygulama bileşenleri içerisinde korunmaya çalışılmıştır.
Sorumluluk esasları ve sorumluluk türleri çalışmamızın başlangıç noktası olmuştur. Tazminat koşulları-zarar, nedensellik bağı-hukuka aykırılık-tüm boyutları ile incelenmiştir.
Tazminat olayları, kişiye verilen zarar bağlamında ele alınmıştır. Metrik hesaplama uluslararası boyutuyla incelenmiştir.
Haksız fiil sorumluluğu yanında sebep sorumluluğundan doğan -iş sahibinin ve sorumluluğu, hayvan tutucusunun sorumluluğu, bina ve inşa eri malikinin sorumluluğu- davalara yer verilmiştir.
Depremden doğan sorumluluk -hukuki ve cezai açıdan- incelenmiştir.
Motorlu taşıt işletenin sorumluluğu tüm yönleri -sigorta, rücu- ile ele alınmıştır.
İş kazaları, meslek hastalıkları ve destekten yoksun kalma tazminatına ilke bazında yaklaşılmış, rücu tazminatı ile çember tamamlanmıştır.
Müteselsil sorumluluk, zamanaşımı kavramları konuyla sınırlı olarak incelenmiştir.
Tazminat davalarında usul’e değinilmiştir.
İdare hukukundan doğan tazminatlar genişçe ele alınmıştır. Hesaplama şekilleri ayrıntılı olarak verilmiştir.
Kanundışı yakalama ve tutuklamadan doğan tazminatlar, nükleer zararlardan doğan sorumluluk’a yer verilmiştir.
Tıbbi sorumluluktan doğan tazminatlar en yeni gelişmelerle sunulmuştur. Bu bağlamda tıbbi hata (malpraktis) konusunda çok sayıda karar incelenmiştir.
İnsana verilen zararlardan doğan manevi tazminatlar ikinci kitap başlığı altında ele alınmıştır.
Manevi zarar ve manevi tazminatın belirlenmesi kavramlarına yer verilmiştir.
Kişilik hakkı kavramı, başta kişilik değerleri ve korunması alt başlıkları ile ayrıntılı olarak verildikten sonra, kişisel verilerin korunması hakkı bağımsız olarak incelenmiştir.
Basın yoluyla kişisel değerlere yapılan saldırılar oldukça ayrıntılı olarak ele alınmıştır.
Şikayet ve ihbar yoluyla kişilik haklarına saldırıdan doğan manevi tazminatlar, yargı kararlarının yerine getirilmemesinden doğan tazminatlar ve de fikir ve sanat eserleri üzerindeki haklara saldırıdan doğan tazminatlara değinilmiştir.
Boşanma ve nişanlanmadan doğan manevi tazmiantlar çok sayıda Yargıtay kararıyla zenginleştirilmiştir.
Bilirkişi raporlarıyla çalışmamız sona erdirilmiştir.
Bu çalışmamızda özellikle Yüksek Mahkeme kararlarına ulaşmamda büyük fedakarlıkta bulunan Ankara İş Yargıcı Sayın Ömer Faruk Tüfek’e ve bilirkişi raporlarını sunan Aktüerya Uzmanı Sayın Gizem Erdinç Tonoz’a minnettarlığımı sunmak isterim. Bu bağlamda Başkent Üniversitesi İş Hukuku ABD asistanı Sayın Özgür Sevim’e, Gazi Üniversitesi Anestezi Uzmanı Dr. Sayın Nur Alptekin’e, Sayın Tatyana Akın’a, Av. Sayın Seyit Ali Koç’a, Av. Sayın Filiz Kuru’ya, Av. Sayın Ebru Yörükoğlu’na ve de başta Sayın Merve Aslıhan Akkoç olmak üzere Platon Hukuk Yayınevi emekçilerine teşekkür ederim.
Çankaya 2024
Doç. Dr. Mustafa KILIÇOĞLU
Yargıtay Onursal Daire Başkanı
Başkent Üniversitesi İş ve Sosyal Güvenlik ABD Öğretim Üyesi
