İşbirliğinden Çatışmaya
Bu kitapta yer alan iki incelemede, Ermeni siyasi partilerinin II. Meşrutiyet’in ilanı öncesi ve sonrasında gösterdikleri faliyetler, İttihat ve Terakki Cemiyeti’yle ilişkileri mercek altına alınıyor. Bu ilişkiler Türkiye’de bugüne dek nadiren ayrıntılı inceleme konusu yapılmış ve alan çoğunlukla nesnellikten uzak indirgemeci yaklaşımlara terk edilmiştir. Bu kitapta, “İttihat ve Terakki Cemiyeti ile Ermeni Siyasi Partileri Arasındaki İlişkiler” başlıklı incelemesinde Arsen Avagyan, Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte Osmanlı devletinde yasal olarak faaliyet göstermeye başlayan dört Ermeni siyasi partisinin, özellikle Taşnak ve Hınçak partilerinin İttihat ve Terakki ile ilişkileri üzerinde duruyor. Gaidz F. Minassian ise “Birinci Dünya Savaşı Öncesinde İttihat ve Terakki Cemiyeti ile Ermeni Devrimci Federasyonu Arasındaki İlişkiler” başlıklı makalesinde, 1907-1912 yılları arasında sıkı bir siyasi ittifak içerisinde olan Taşnaklar ile İttihatçıların ilişkilerinin gelişimini ve sonrasında yaşanan kopmayı derinlemesine bir analize tabi tutuyor.