Diyarbekir şairler silsilesinin önemli simalarından biri olan Nigahi, on sekizinci yüzyılın son çeyreği ile on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısına kadar yaşamıştır. Hayatı ve şahsiyetiyle ilgili yeterli malumat bulunmayan şairin seksen yıl yaşadığı ve H. 1277 (M. 1860-61)’de vefât ettiği bilinmektedir. Düzenli bir eğitim alıp almadığı da müphem olan şair, tasavvufî mensubiyeti ve yaşadığı şehir kastedilerek Nigahi Baba, Diyârbekirli Nigâhî, Nigahi-i Amidi adlarıyla anılmıştır. Hafızasında eski şâirlere ait çok sayıda şiir bulunan ve tabiî bir şairlik yeteneği olan şairin mevcut şiirleri içerisinde kıymetli parçalar dikkat çeker.
Bu eser, Ali Emiri Efendi tarafından tedvin edilen Nigahi’ye ait şiirleri ihtiva etmektedir. Diyarbakır Yazma Eser Kütüphanesi’nde bulunan bir Mecmûa-i Eş’ar’daki örnekler de dîvândaki şiirleriyle mukayese edilmiştir. Dîvân metninden önce Nigahi’nin hayatı ve edebî kişiliğine temas edilmiş, şairin Diyârbekir edebî muhiti içerisindeki yeri tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu neşirle dervîş-meşrep hayatı, hikmetli ve coşkulu şiirleriyle edebiyat meclislerinin vazgeçilmez şahsiyetlerinden biri olan Nigâhî’nin günümüz okuruna tanıtılması hedeflenmekte ve Dîvân’ın Diyârbekir kültürüne ve saha araştırmalarına katkı sunması temenni edilmektedir.
