Bu araştırma tefsîr ilminde kavâid konulu bir çalışma olup okuyucusuna teori ve pratiğe dayalı bilgiler sunmaktadır. Tefsîr ilminde kavâid meselesinin kavramsal alanını ve tarihsel serancamını belirleme adına mukayeseye dayalı gerçekleştirilmiştir. Kavramsal alanda “ulûmu’l-Kur’ân, kavâidü’t-tefsîr ve tefsîr usûlü” hakkında gerekli bilgiler verilerek, bunların birbirleriyle benzer ve ayrı yönleri açıklanmıştır. Konuyla alakalı bölüm ve müstakil literatür çalışmaları, tarihsel serancamı ile ele alınıp incelenmiştir. Müellif ve eserleri hakkında kısa ve öz bilgiler sunularak, genel bazı değerlendirmeler yapılmıştır. Kavâid yazarlarından Kâfiyeci ve Sa‘dî’nin hayatları, ilmî kişilikleri ve eserleri ile tefsîr ilminde kavâid üzerine yazdıkları eserleri üçüncü bölümde mukayeseli bir şekilde ele alınıp incelenmiştir. Mukayeseli değerlendirme esnasında eserlerin nüshaları, kaynakları, yazılış amaçları, yöntemleri, muhtevaları ve kavâide katkıları biçim ve içerik itibariyle incelenerek klasik ve modern dönemde kavâidü’t-tefsîrin alt yapısı üzerinde durulmuştur. Bu sayede “temel ilke ve esas” anlamıyla diğer ilimlerle bağlantılı olan kavâidin, usûl inşasındaki konumunun ön plana çıkartılması hedeflenmiş ve tefsîr ilmindeki usûl tartışmalarına kavâid merkezli yaklaşılmasına dikkat çekilmiştir.
