Bu araştırma, Doğu-Batı medeniyetleri çatışmasının en kesif olduğu XIX. asrın, bir yazarının gözüyle hikâyesidir. Edebiyat tarihlerimizde hemen daima ikinci planda gösterilen, okuyucusu üzerinde, zamanında belki diğerlerinden fazla müessir olan Ahmed Midhat Efendi’nin Batı medeniyeti karşısındaki davranışının hikâyesi.
Bu kitapta Ahmed Midhat’ın Şark ve Garp medeniyetleri hakkındaki görüşlerinde haklı veya haksız olup olmadığının tartışması yapılmamıştır. Çünkü gerçekte bu tartışma bir asırdan beri matbuatımızda sürüp gitmektedir.
Bütün eserleri, Ahmed Midhat’ın kendi görüş ve düşüncelerini taşır. Bu çalışma onun yüzlerce kitabına dağılmış olan medeniyet hakkındaki fikirlerinin bir araya getirilip bir kategoriye sokularak göz önüne konmasından ibarettir. İki medeniyetin gerçek değerlendirilmesi, ancak bu gibi çalışmalar, yani Tanzimat’tan bugüne kültür hayatımızda yeri olan bütün aydınlarımızın bu husustaki görüşlerini aksettiren araştırmalar tamamlandığı zaman ortaya konulabilecektir.
