Ömer Hayyam kendi tercih ettiği yoldan giderek felsefi ve riyazi eserler yazmış ve zamanındaki din ulemasıyla fikir mü- cadelelerine ve kalem münakaşalarına girişmiş, zamanında kullanılan takvimin ıslahına resmen görevlendirilmiş bir ilim heyetinin üyelik arasında bulunmuş bir mütefekkir (Penseur) ve bir alim (Savant) dir. Şiir onun asıl mesleği değildir. Onun rubaileri yazması, bir amatörün yani diğer işleri arasında şiire de biraz merak saran bir adamın arada sırada kendi zevki için bir iki manzum söz söylemesi kabilindedir. Zaten şiir çeşitlerinden onun meşgul olduğu şey yalnız rubaidir. Gariptir ki bu meşgale onun diğer ciddi ve ilmi uğraşlarının en hafifi ve en az ehemmiyetlisi olduğı halde, yine Fars dilinde rubai söyleyen- lerin hepsinden ileriye geçmiştir. Çünkü söylemiş olduğu rubailer şeklen ve manen birer şaheserdir. Doğunun zevk sahipleri onların hem manasına üftade, Batının sanatkarları da onların özgür manzumlarına gönül vermiştir.
