"Yıllar önce, şimdiki Gümrü halkının ataları, bu bölgeye yerleşmek için Anadolu’nun birçok kentini terketmişler; bu şehirlerdeki imgeleri alıp beraberlerinde getirmişler buralara... Pazar yerlerinden her renkten bir kalabalık, Ermeniler, Rumlar ve Türkler arılar gibi uğulduyor, sabahın erken vaktinde dalga dalga yayılıyorlardı. Herkes Gümrü’nün üç dilini, Ermenice, Türkçe ve Rumca’yı konuşuyordu. Bunları birbirinden ayırt etmek için büyük bir alışkanlık gerekiyordu..."
