Kudüs'ün Kapısında Kelimeler
Necvan Derviş: (1978) Çağdaş Arapça şiirin günümüzdeki en önemli temsilcilerinden sayılan Necvan Derviş’in şiiri, Filistin deneyiminin somut gerçekliklerinin yetkin bir “sözcü”sü olmanın ötesinde “insanlık” olarak adlandırmakta ısrar ettiğimiz olgunun trajik yenilgisinin evrensel bir duvar resmi niteliğindedir. Zamansallığa ya da mekâna bağlı olmayan bu şiirlerde Derviş, haksız, eşitsiz ve orantısız bir şiddet dünyasıyla kuşatılmış birey ve toplulukların öfke ve umutsuzluğunu bütünüyle kendine özgü güçlü şiirsel araçlarla somut, umutlu bir mücadele evrenine dönüştürüyor. 2000 yılında yayımlanan, adıyla müsemma Bir Kez Cennette Uyanmıştık kitabından bu yana aşkın, tutkunun, adil ve ebedî barışın o “ilksel sahne”sini yeniden üretebilmeyi arzulayan, “şiir ile toplumsal ve siyasî gerçeklik arasındaki dayanıksız, sahte ikiliğe” karşı tarihsel itirazı dikkat çekici bir sinematografik yapı ve imge coşkunluğuyla sahiplenen “yıkıcı” şiirler: “Çünkü” sadece ‘adı şarkı olan o ülke’nin yurttaşı olan şairin dediği gibi artık “kaybedecek bir şey kalmamıştır.”
Necvan Derviş 1978 Kudüs doğumlu, Filistinli şair. Arapça dokuz şiir kitabı yayımladı ve eserleri yirmiden fazla dile çevrildi. Nothing More to Lose (2014) ve Exhausted on the Cross (NYRB Poets, 2021) adlı kitaplarının İngilizce çevirisini yayımlayan New York Review Books, onu “Arap dilinin en önde gelen şairlerinden biri” olarak tanımlamaktadır. İlk derlemesinin 2000 yılında yayımlanmasından bu yana, şiiri Arap dünyasında ve ötesinde Filistin mücadelesinin tümüyle kendine özgü bir ifadesi olarak selamlandı. En son Cilento Uluslararası Şiir Ödülü (İtalya, 2023) ve Sarah Maguire Ödülü (Birleşik Krallık, 2022) olmak üzere birçok uluslararası ödüle layık görülen Çarmıhtakiler Yoruldu adlı kitabı, 2022 PEN Çeviri Şiir Ödülü, Ulusal Çeviri Ödülleri, Derek Walcott Ödülü (ABD, 2022) için de kısa listeye kalmıştır. Şilili şair Raul Zurita, Çarmıhtakiler Yoruldu’ya yazdığı önsözde kitabı “Necvan Derviş şiiri ve günümüz yazınının zirve anları” olarak tanımladı. Derviş, Filistin ve Arap dünyasında çok sayıda kültürel, sanatsal ve medya projesinin eş kuruculuğunu ve yöneticiliğini yapmıştır. Kültürel gazetecilik alanında birçok kilit konumda görev alan Derviş, 2014 yılından bu yana Londra merkezli Arapça Kudüs’te yaşamaktadır.
