Türklerinin Millî Mücadele Tarihi 1920-1945
Bakü’de Türkiye tarafından yaptırılan Şehitlik Camii’nin hemen yanındaki şehitlikte Enver Paşa’nın Azerbaycan Türklerinin Milli Mücadelesi adına şehit düşmüş Türk askerleri yatar. Burayı ziyaret eden her Türk’ü duygulandıran bir tablodur bu. Fakat bu mücadelenin öncesi ve sonrası, ayrıntıları maalesef hiç bilinmez. İşte konunun uzmanları tarafından bir başyapıt olarak nitelendirilen bu eser, Azrbaycan Türklerinin yanı sıra Kafkasya genelinde Türki Cumhuriyetlerin, dolayısıyla Türk kimliğinin Bolşeviklere, Sovyet devletine ve dünya tarihi sahnesindeki çeşitli siyasi oyunlara karşı verdiği mücadeleyi konu alıyor.
Yazar Musa Qasımlı, ünü bulunduğu ülke sınırlarının dışına taşan ender Azerbaycan tarihçilerindendir. Çalışmaları yerli ve yabancı tarihçilerin yapıtlarına kaynaklık edecek düzeyde titiz hazırlanmış, yoğun bilgi içermektedir. Yazarın eserlerinin en önemli özelliği, çalışmalarını zengin arşiv literatürü eşliğinde sürdürmüş olmasıdır.
Azerbaycan tarihi; siyasal ve kültürel değerlerini ve topraklarını işgal etmeye çalışan Romalılara, Pers hükümdarlara, Araplara, Moğollara ve Ruslara karşı büyük direniş sergileyen bir toplumun tarihidir. Bu tarihin önemli aşamalarından birini 27 Nisan 1920 yılında Azerbaycan’ın Bolşevik Rusyası tarafından işgal edilmesinden 18 Ekim 1991 yılında yeniden bağımsızlığına kavuştuğu güne kadar geçen süreci kapsayan dönem oluşturmaktadır.
