Ceyhun Atuf Kansu "Cumhuriyet Ağacı / Ya Bağımsızlık Ya Ölüm" adlı bu yapıtında cumhuriyetin ve bağımsızlığın güç elde edilebilen bir yaşam tarzı olduğundan söz ediyor. Atatürk'ün deyişiyle bir uyanışın ve savaşın sonucunda kazanılmıştır. "Yüzyıllardan beri çekilen ulusal çilelerin verdiği bir uyanış" ve "bu aziz vatanın her köşesini sulayan kanların bedeli." Bağımsızlığın bedeli ağırdır. Kan bedeli alınır ve kazanıldı mı, her gün korunması gereken bir yaşama koşulu olur. Her an yaşanılır, her an yeniden kazanılır, her an temellerine, yeni gelen kuşakların emeği, bilinci, sevgisi karışır.
