Türkiye Gürcistanı’nda Üç Ay
Rus ordusunda görevli Gürcü bir general olan Giorgi Kazbegi, 1874 yılı baharında, günlüklerinde “Türkiye Gürcistanı” olarak nitelendirdiği, bugün Artvin ve çevresinde yer alan pek çok bölgeyi ziyaret etmiş; üç ay boyunca, kimi zaman yaya kimi zaman at sırtında dolaştığı bu bölgelere dair izlenimlerini gezi notları şeklinde kaleme almıştır. Kazbegi, müthiş bir doğa bilgisi ve gözlem yeteneğiyle yazıya aktardığı; dönemin günlük yaşantısıyla ve çarpıcı toplumsal olaylarıyla iç içe geçen bu yolculuğuna, sayfalar boyunca bu gezide adeta ona eşlik eden okurunu da son ana kadar dahil eder. Gezgin, bu günlüklerde, Şavşatlı devrimcilerin yenilgisi ile sonuçlanan Selim Himşiaşvili öncülüğündeki “On Binlerin İsyanı” olayının tarihsel arka planına ışık tutarken; okur, onunla birlikte çıktığı bu tarihi yolculukta; Yusufeli’nde o dönemde hâlâ yaşamakta olan 80 Hristiyan ailenin varlığı, Artvinli Ermenilerin ilginç yaşantıları, eski dilde yazılmış İncil’i okumak için 20 saat yaya yolculuğun ardından Artvin’e ulaşan Gürcü bir rahibin varlığı gibi pek çok yeni ve çarpıcı bilgiyle buluşur.
