Sadece bir dakikanız mı var?
Alman filozof Friedrich Nietzsche (1844-1900)
günümüz dünyasının muhtemelen en çok okunan ama
yanlış anlaşılmaya en çok maruz kalmış filozofudur.
Felsefeye katkısı, Tanrı öldü ifadesi ve bunun ahlak
felsefesi üzerindeki etkilerini içerir. Nietzsche burada
dini inanç kadar nesnel değerler ya da doğrulara da
saldırıyordu. Ona göre kendi değerlerimizi seçmeliyiz.
Tanrı’nın ölümü insanın kendisinin efendisi, Üstinsan
olmasına imkân tanır. Üstinsan, insanoğlunun
potansiyelinin farkına varan ve bir sonraki hayat
inancıyla avunmayandır. Nietzsche’ye göre Üstinsan,
insanların güç istenci’ni nasıl faydalı kılabileceğinin
ifadesidir. Bu muğlak kavram güdülerimizi kontrol
etme ve yönetme yetisine sahip olduğumuzu ileri
sürer; bir kendi kendini güçlendirme biçimidir. Ayrıca
Üstinsan’ı diğerlerinden, yani “sürü”den ayıran,
kişinin aynı hayatı tekrar tekrar yaşamak durumunda
kalması anlamına gelse bile hayatı kucaklayabilme
yeteneğidir. Nietzsche’nin bu ebedi dönüş kavramı,
VII Sadece bir dakikanız mı var?
bireyin kendini olumlama gönüllülüğü ve arzusunu
“sınamak” üzere tasarlanmış bir düşünce deneyidir.
Jean Paul Sartre, Albert Camus ve Michel Foucault gibi
önde gelen filozoflar onun fikirleri ve metodolojisinden
etkilenmiştir.
Felsefenin dışında, Nietzsche’nin psikoloji alanındaki
içgörüleri Carl Gustav Jung gibi isimleri; tarzı ve
öğretileri Eugene O’ Neill, Milan Kundera, Thomas
Mann, Nikos Kazancakis ve Mark Rothko gibi yazar
ve sanatçıları etkilemiştir.
