Türk Dünyası 1870'lerden sonra bir uyanış hareketi içine girmiş olmasına rağmen, Türk Dünyası için dönemin lider ülkesi pozisyonunda olan Osmanlı Devleti ne yazık ki, iç açıcı, Türk Dünyası'nı kucaklayacak maddi ve manevi önderliğini yapacak konumda değildir.
Bu dönemde batılı araştırıcılar da, Türk Dünyasına yakın alaka göstermişlerdir.
1893 yılında Danimarkalı Thomsen, Göktürk Yazıtlarını okumuştur. Macar Vambery ise, İstanbul'dan Çin'e kadar sadece Türkçe kanuşarak seyahat etmiştir. Batıda bu ve benzeri çalışmalar, sadece batı kamuoyunu değil, aynı zamanda Türkiye'deki aydınları da yakından ilgilendirmiştir. Bu ilgi neticesinde Osmanlı Devleti'nin kötü gidişini engellemek amacı ile, ortaya atılan fikir akımları arasına Türkçülük de dahil olmuştur.
