Hicrî ikinci asrın başlarından itibaren İslâm dünyasında etkisini yoğunlaştırmaya başlayan fikrî bunalım, kelâm-ı ilâhî ve dolayısıyla ilm-i ilâhî konularında kamplaşmalara yol açmış; hadis ehli olan ulemâ, Mu’tezile kelâm ekolüyle fikrî ve itikadî çatışmalara girmiştir. Tarihte “Mihne” dönemi olarak anılan ve Abbasî hilâfetinin desteğinde hadis ehline yönelik tam bir sorgulama ve takibe dönüşen çatışma, sonunda hadis ulemasının itibarının iadesiyle neticelenmiştir.
İmam-ı Buhârî’nin bu eseri, kelâm-ı ezelî itikadını reddeden Cehmiyye-Mu’tezile akımına karşı hadis geleneğinin tipik bir müdâfaasını temsil eder.
İslâm düşüncesi tarihinde Sünnî İslâm kelâmının başlıca tezlerine ünlü hadis imamının nasıl katkıda bulunduğu bu eser okunduğunda derinlemesine anlaşılabilecektir.
