Sultan ve Kamuoyu – Osmanlı Modernleşme Sürecinde “Havadis Jurnalleri” (1840-1844)
1840’lı yıllarda İstanbul’da sıradan halk ne konuşuyordu?
İmparatorluğun dört bir yanında yaşanan yeni vergi sistemine, gün geçtikçe gerginleşen Müslüman ve gayrimüslim cemaatler arasındaki ilişkilerden İngiltere ve Çin arasındaki Afyon Savaşı’na, geçim sıkıntısından bürokrasideki atamalara kadar her konu kahvehanelerde, han odalarında, sokaklarda ve evlerde hararetle tartışılıyordu. Onlar konuşuyor, hafiyeler dinliyordu…
Bu kitapta kimi zaman endişe veya ümitle, kimi zaman keder veya sevinçle bezenen bu gündelik sohbetlere kulak kabartan hafiyelerin dinlediklerini, halkın kendi sesinden devletin en üst kademesine kadar ulaştırdığı “havadis jurnalleri”nin çevrimyazıları yer almaktadır.
Sultan ve Kamuoyu, sadece tarihçilerin değil, tarih meraklılarının da ilgiyle okuyacağı bu benzersiz kaynağı, tarihyazımı bakımından ele alan bir değerlendirmeyle ve ayrıntılı bir dizinle birlikte sunuyor. Hem bundan 160 yıl önce yaşamış sıradan insanların kanaatlerini, düşüncelerini ve duygularını kendi tarihsellikleri içinde anlamlandırmak, hem de 19. yüzyıl ortalarında Osmanlı siyasi rejiminin kamuoyuyla ilişkisini yeniden değerlendirmek için…
Cengiz Kırlı (1967), Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü’nde öğretim üyesidir.
