Yitik Bir Anadolu Beyliği
Yukarı Fırat/Karasu sulaklarını vatan edinen Mengücek Gazi soyundan gelen melikler Kemah-Erzincan-Köğonya ve Divriği’ye egemendiler.
Divriği melikleri barışçı siyaset izleyerek bayındırlık ve mimarî şaheserler yüceltmek için çalışmışlardı.
UNESCO’nun 1985’te dünya genelinde oluşturduğu tabiat ve kültür mirası listesinde Mengücek Meliki Ahmed Şah ile kuzeni Turan Melek’in yaptırdıkları Ulucami ve Darüşşifa’ya yer verilmişti. Cennet imgelerini çağrıştıran bezemeleriyle ünlü bu yapıt Türk-İslâm sanatının da başyapıtı sayılır.
Kendi zamanlarında Divriği’yi bayındırlığa açan melikler, çağdaşları ve sonraki tarihçilerce bir şekilde unutulmuşlardı. 1893-1910 yıllarında kitabe ve bakır paralar üzerinde bu yitik hanedanı keşfedip dünyaya tanıtanlarsa S. L. Poole, M. F. Grenard, M. V. Berchem’den A. Gabirel’e kadar doğubilimciler olmuştu.
İlk baskısı 1971’de yapılan ve Ali Naci Karacan Armağanıyla ödüllendirilen Mengücekoğulları’nın bu baskısı yeni ulaşılabilen bilgi ve görsellerle güncellendi ve geliştirildi.
