Sait Faik’in büyük bir övgüyle söz ettiği Kenan Hulusi Koray’ın 1 Ocak-16 Nisan 1938 tarihleri arasında Kurun gazetesinde tefrika ettiği Osmanoflar, aynı zamanda yazarın tek romanıdır. 1900’lerin başında Bulgaristan’ın Karnabad şehrinde yaşayan bir Türk ailesinin Bulgar komitacılar tarafından yurtlarından uzaklaştırılmasının anlatıldığı romanda yazar, savaş öncesi dönemde Balkanlarda yaşananlara da ışık tutmaktadır. Koray’ın girift ruh tahlilleri ve derinlemesine tasvirleri dönemin olaylarının kişiler üzerindeki etkisini eksiksiz biçimde aktarır.
“Osmanoflar, iki yüz seneye yakın mazileriyle Karnabad’ın bir tarafında bütün vakalara karşı canlı bir tarih gibi ayakta duruyorlardı ve bizim için her şeyi bu tarihin üzerinde okuyarak tespit etmekten başka yapılacak bir şey yoktu.”
“Osmanoflar, sisler inmiş, buğulu anlatımıyla, alışılagelmiş sözdiziminin dışındaki cümleleriyle, öyküleyiş ve kurgudaki çok şaşırtıcı yenilikçiliğiyle edebiyat ortamımızda fırtınalar estirecek sanmıştım. Kıpırdattığı yaprak, bir iki yazarımızın önerisinden ibaret oldu. Ardından o korkunç sessizlik!”
Selim İleri
